Je emoties als kompas
Ik heb het de afgelopen tijd al vaak gehad over het volgen van je intuïtie, maar nog maar weinig over emoties. En dat is zonde, want emoties zijn ons ingebouwd navigatiesysteem. Geen hinderlijke bijzaak, maar directe richtingaanwijzers op ons unieke levenspad.
Emoties zijn ons ingebouwd navigatiesysteem.
Tiernnadrui
Hoe vaak krijgen we niet te horen dat we te emotioneel reageren? Het lijkt wel alsof onze gevoelens een last zijn die we koste wat het kost onder controle moeten houden. Maar wat als ze eigenlijk signalen zijn die ons iets willen vertellen over wat er in ons leeft en wat er rondom ons gebeurt?
Jouw verkeersborden op het levenspad
Stel je voor dat ze de verkeersborden zijn op de snelweg van ons leven. Boosheid, verdriet, blijdschap, frustratie: ze geven ons aan of we nog op de juiste route zitten, of we moeten vertragen, links of rechts afslaan, of misschien wel terugkeren. Ze zijn geen obstakels, maar juist uitnodigingen tot zelfonderzoek. Denk maar aan de vragen die je jezelf kunt stellen: “Wat raakt mij hier? Wat heb ik nodig? Waar mag ik beter voor mezelf zorgen?”
Vooral in leiderschapsrollen worden emoties nog steeds als ‘lastig’ beschouwd. De maatschappelijke druk is groot: we denken dat onze professionele houding een deuk krijgt als we onze gevoelens niet onder controle houden. En daarom negeren we dit belangrijke kompas, terwijl er zoveel diepe, ingebakken kennis in ons leeft. Want juist onze emoties stellen ons in staat om grenzen te stellen, echt te verbinden en te groeien.
Boosheid onderdrukken? Been there, done that
Ik trap zelf ook geregeld in die valkuil om mijn emoties te onderdrukken. Net als iedereen, denk ik. Een heel treffend voorbeeld? Vergaderingen. Zeker als het gaat over projecten die niet helemaal lopen, kunnen de discussies behoorlijk pittig worden. Gooi een paar sterke karakters samen in één vergaderzaal en je krijgt een verbale boksmatch waarbij iedereen zijn of haar standpunt stevig verdedigt.
Op zo’n moment voel ik de boosheid opborrelen. Maar omdat ik heb geleerd dat boos worden al snel als ‘gemeen’ of ‘onprofessioneel’ wordt gezien, slik ik die emotie meestal meteen in. Het resultaat? Ik klap dicht, haak koppig af van het gesprek en laat de discussie verder aan me voorbijgaan. Om achteraf natuurlijk gefrustreerd te zijn, want we zijn niet uitgekomen waar ik eigenlijk naartoe wilde.
En ja hoor, op dat soort momenten ben ik de kampioen in ‘wat ik eigenlijk had willen zeggen’. Helaas komt dat dan pas los onderweg naar huis, of nog beter, onder de douche.
Wat als we echt naar onze boosheid luisteren?
Maar stel nu dat ik die boosheid niet zou onderdrukken. Wat als ik even de tijd zou nemen om te luisteren naar wat die emotie me te vertellen heeft? Want boosheid is zelden zomaar een boze bui die uit de lucht komt vallen. Meestal is het een signaal dat er ergens een grens werd overschreden. Is die grens overschreden door een ander? Of door mezelf? In zo’n vergadersituatie kan het zijn dat ik me niet gehoord of niet serieus genomen voel. Of misschien schuurt het wel omdat ik het gevoel heb dat het mijn verantwoordelijkheid is om het vlot te laten verlopen.
Boosheid is geen vijand, maar een innerlijk alarmsignaal.
Tiernnadrui
Dus, wanneer ik op zo’n moment even diep zou inademen en bij mezelf zou inchecken, kan ik sneller begrijpen dat ik niet boos ben op die collega, maar eerder op de situatie. Of erger nog: dat ik eigenlijk boos ben op mezelf, omdat ik weer eens heb toegegeven om de lieve vrede te bewaren, en dat nu wil rechtzetten. Boosheid is dan geen ‘vijand’ meer, maar een innerlijk alarmsignaal dat zegt: “Dit moet je aanpakken!”
Door die boze emotie te erkennen (en niet pas onder de douche, maar gewoon op het moment zelf) geef ik mezelf de kans om mijn grens duidelijk aan te geven. Door gewoon te zeggen: “Ik merk dat dit onderwerp me raakt…” of: “Ik voel frustratie omdat…,” geef ik mijn grens aan. Is dat spannend? Absoluut. Maar het opent wél de deur naar eerlijker, opener gesprekken.
En laten we eerlijk zijn: ik zou veel minder gefrustreerd de vergaderzaal verlaten. Dan kan ik onder de douche gewoon genieten van de geur van mijn Rituals douchegel, in plaats van briljante replieken te oefenen.
Meer dan boosheid: een hele emotionele snelweg
Natuurlijk heb ik het hier nu vooral over boosheid, maar eigenlijk geldt dit voor alle emoties die door je heen razen (of zachtjes fluisteren). Oorspronkelijk dacht de psychologische wetenschap dat emoties netjes in zes overzichtelijke categorieën te vangen waren: blijdschap, boosheid, verdriet, angst, afschuw en verbazing. Lekker overzichtelijk, toch?
Maar de wetenschap staat niet stil. Recentere studies tonen aan dat we wel 27 verschillende groepen van emoties kunnen onderscheiden. Dat zijn maar liefst 27 soorten richtingaanwijzers, elk met hun eigen unieke boodschap over welke bocht je mag nemen op jouw levenspad. Best een druk kruispunt in je binnenwereld, als je het zo bekijkt! Geen wonder dat je soms het gevoel hebt dat je innerlijke verkeersagent overuren draait.
Verdriet, blijdschap en angst als richtingaanwijzers
Neem bijvoorbeeld verdriet. Een gevoel waar we vaak heel snel van af willen. Komaan, schouders eronder en door! Maar verdriet heeft een boodschap: het wijst je op iets of iemand die waardevol voor je is, of op een verlies dat nog aandacht vraagt. Als je verdriet toelaat, geef je jezelf de ruimte om los te laten, te helen en opnieuw te kiezen waar je energie naartoe mag gaan.
Of neem blijdschap. Die vergeten we soms te benutten als kompas. Blijdschap laat je zien waar je van oplicht, waar je energie van krijgt, en wat je vaker mag opzoeken. Het is niet alleen een fijn gevoel, maar ook een signaal: “Hier mag je meer van!” Je innerlijke GPS zegt dan eigenlijk: “Volg deze route voor meer sprankel, en neem gerust een extra bocht als het leuk is!”
Je mag ook gewoon even zuchten en verdergaan.
Tiernnadrui
Zelfs angst (misschien wel de meest onderschatte emotie) heeft een zeer belangrijke functie. Denk aan de vecht- of vluchtreactie: als we geen angst zouden kennen, konden we onszelf niet beschermen. Maar angst kan je ook uitdagen om uit je superzachte comfortzone te stappen. Soms is angst gewoon een vriendelijke waarschuwing (“Pas op, natte vloer!”), maar soms is het een uitnodiging om net dat onbekende paadje eens te verkennen. Door angst niet te veroordelen, maar nieuwsgierig te onderzoeken, ontdek je vaak nieuwe mogelijkheden.
Wees gerust, ik ga niet van alle 27 groepen een voorbeeld uitschrijven. Die emotionele rollercoaster mag je zelf ontdekken, met of zonder handen in de lucht. 😉
Een betrouwbaar emotiekompas
Oké, we weten nu dat emoties geen last zijn, maar richtingaanwijzers. Maar hoe maak je van die signalen een echt kompas waarop je kunt vertrouwen, zelfs wanneer de storm in je hoofd aanwakkert? Het antwoord ligt in het omarmen van emotionele intelligentie in vier simpele stappen:
- Herkennen: Wat voel ik nu?
Dit lijkt eenvoudig, maar is het vaak niet: gewoon even stilstaan en voelen. Niet “wat moet ik nu voelen?” of “wat vinden anderen dat ik moet voelen?”, maar puur: wat voel ik nu, hier en op dit moment? Soms is het een duidelijke emotie, soms een mix van alles. Een soort emotionele smoothie. Je gevoel benoemen is de eerste stap. En alles mag er zijn, hoe chaotisch het soms ook voelt. - Erkennen: Mag dit er zijn?
We zijn zo snel geneigd om emoties weg te duwen. “Niet zeuren, doorgaan!” is een mantra die velen van ons goed kennen. Maar je emoties negeren is als je GPS negeren in hartje Brussel: je draait rondjes zonder vooruit te komen. Sta jezelf toe te voelen wat er is, zonder oordeel. Juist het ongemak wijst vaak de weg naar wat belangrijk is. - Luisteren: Wat wil deze emotie me vertellen?
Nu je je gevoel erkent, mag je nieuwsgierig zijn. Stel jezelf bijvoorbeeld deze vragen:
- Waar in mijn lichaam voel ik dit?
- Wat heeft me getriggerd?
- Welke behoefte of grens zit hieronder?
- Wat zou deze emotie me willen laten zien dat ik over het hoofd zie?
- Kiezen: Wat ga ik hiermee doen?
Nu je weet wat je emotie je vertelt, kun je bewust kiezen wat je ermee doet. Soms is het genoeg om gewoon even te voelen. Soms vraagt het om actie: een grens aangeven, een gesprek aangaan, of gewoon even tijd voor jezelf nemen. En soms mag je ook gewoon besluiten het nog even te laten sudderen.
Valkuilen
Misschien klinkt het allemaal wel logisch en eenvoudig, maar we weten allemaal dat het dat niet is. Zelfs de meest bewuste leider of heks trapt regelmatig in de klassieke valkuilen. Herkenbaar? Absoluut. Onvermijdelijk? Gelukkig niet!
- Analyseren tot je erbij neervalt
We willen zo graag begrijpen wat we voelen en waarom. Daardoor blijven we eindeloos piekeren. Voor we het weten zijn we drie dagen verder, hebben we twintig journalpagina’s volgeschreven en zijn we vooral verder van huis. Soms is voelen genoeg. Niet alles hoeft meteen opgelost of geanalyseerd te worden. Je mag ook gewoon even zuchten en verdergaan. - Emoties veroordelen
“Ik mag dit niet voelen”, “Dit komt niet professioneel over”, “Anderen zouden hier geen drama van maken.” Klinkt bekend? Deze innerlijke criticus zorgt ervoor dat we ons gevoel wegstoppen, terwijl net dat gevoel een belangrijke boodschap heeft. Wees mild voor jezelf. Emoties zijn er niet om ons te pesten, maar om ons op weg te helpen. - Altijd in actie willen schieten
Sommigen van ons willen bij het minste gevoel meteen iets doen: praten, oplossen, fixen! Maar soms vraagt een emotie gewoon om gevoeld te worden, niet om meteen hersteld te worden. Geef jezelf toestemming om alles even te laten sudderen. Niet elke emotie vraagt om een to-do-lijstje.
Emoties & Intuïtie: het gouden duo
Wanneer je je emotiekompas begint te vertrouwen, zul je merken dat er nog een ander, subtiel signaal in je zit: je intuïtie. Emoties en intuïtie zijn geen concurrenten, maar werken juist prachtig samen. Zie het als een dans: emoties geven je de eerste duw (“hier klopt iets niet!” of “hier word ik blij van!”), en je intuïtie fluistert daarna zachtjes welke richting je kunt uitgaan.
Emoties maken ons wakker voor wat er speelt, intuïtie helpt ons de juiste route te bepalen. Soms voelen we boosheid en weten we intuïtief dat we een grens moeten trekken. Of we voelen verdriet en onze intuïtie vertelt ons dat het tijd is om los te laten.
Emoties en intuïtie zijn het gouden duo op ons pad van leiderschap en zelfzorg.
Tiernnadrui
Vertrouw op je kompas (ook als het even hapert)
Hoe meer we onze emoties erkennen, hoe beter we de intuïtieve signalen leren onderscheiden. We leren het verschil tussen een reflex (ik reageer uit oude pijn) en een diep weten (dit klopt voor mij, ook al is het spannend). Voel je een emotie opkomen? Check dan eens: “Wat zegt mijn intuïtie hierover?” En andersom: als je een buikgevoel hebt, probeer dan te voelen welke emotie eronder zit.
Emoties en intuïtie zijn het gouden duo op jouw pad van leiderschap en zelfzorg. Ze wijzen je samen de weg. Soms met een sirene, soms met een fluistering.
Dus, de volgende keer dat je een emotie voelt opborrelen, neem even de tijd om te luisteren. Wie weet, misschien brengt jouw innerlijke verkeersagent je wel precies waar je moet zijn. En als het even niet lukt, geen paniek: morgen weer een nieuwe kans om je kompas te volgen. 🚦
Wanneer heb jij je innerlijke verkeersagent voor het laatst genegeerd? En wat leverde het op toen je wel even stilstond bij je gevoel?
Warme groet
Tiernnadrui | Cynthia
Tiernnadrui 